Als dakdekker in Nederland heb je er veel mee te maken: dagen met veel wind waardoor hijswerkzaamheden ineens gestaakt moeten worden en het werk op het dak niet verricht kan worden. Maar tot welke windsnelheid mag een hijskraan eigenlijk doorwerken en wanneer moet hijswerk worden gestaakt? Vlutters Tools & Safety – dé veiligheidsspecialist in de bouwbranche – vertelt je er alles over.
Belangrijke factoren voor het werken met wind
Wanneer mag je doorwerken bij wind en wanneer moeten werkzaamheden op het dak en hijswerk worden gestaakt? Een belangrijke vraag voor onze mensen die dagelijks op hoogte werken, waar niet slechts één simpel antwoord voor is. Er komen namelijk diverse belangrijke factoren bij kijken om te bepalen wanneer je wel en niet mag werken met wind.
Het allerbelangrijkste handvat is allereerst dat je nooit mag hijsen boven windkracht zes. Met welke windkracht je dan wel mag hijsen, verschilt per hijskraan; het type kraan is afhankelijk van de windkracht. Zo is een aanhangerkraan (3,5t) gevoeliger voor wind dan bijvoorbeeld een autokraan (20t). In de gebruiksaanwijzing van de kraan staat altijd tot welke maximale windsnelheid er gewerkt mag worden. Dit wordt uitgedrukt in meters per seconde. Vanzelfsprekend mag deze maximale waarde nooit overschreden worden – ook niet door windstoten!
Windkracht versus windstoten
Het kan voorkomen dat de gemiddelde windkracht onder de zes ligt, maar dat er wel sprake is van rukwinden of windvlagen. Deze kunnen gevaarlijker zijn dan een hoge windkracht, aangezien ze onvoorspelbaar zijn. Het gebruik van enkel de schaal van Beaufort (windkracht) wordt dus afgeraden, aangezien deze schaal uitgaat van een gemiddelde windsnelheid (of interval) waarbij geen rekening wordt gehouden met windstoten die de gemiddelde windsnelheid ver kunnen overschrijden.
Om ook windstoten te kunnen meten, raden we aan om altijd een windmeter op de kraan te plaatsen. Wanneer de hijskraan een gecombineerde gieklengte heeft van minimaal 65 meter of een neerlaattijd van meer dan vijf minuten, is een windsnelheidsmeter op de kraan verplicht. Bij een toenemend windsnelheid dient de machinist ook rekening te houden met de tijd die nodig is voor het afbouwen van de kraan.
Hijskraan versus lading
Bovenstaande informatie is belangrijk om te bepalen of de kraan überhaupt nog mag hijsen. Maar een andere belangrijke vraag die gesteld moet worden, is: tot welke windsnelheid kan de last voldoende worden beheerst? Want ook dit speelt mee bij de beslissing of er wel of niet doorgewerkt mag worden bij wind. Zo kan het dus voorkomen dat er een lagere windsnelheid dan zes gemeten wordt, maar dat de hijswerkzaamheden toch gestaakt moeten worden. Denk hierbij aan:
- Massa-last
- Oppervlakte-last
- Kraanconfiguratie (lengte hoofdmast, jib)
- Omgevingsfactoren (luwte, gebouwen, etc.)
Bij ladingen die gevoelig zijn voor wind, bijvoorbeeld dakplaten (groot oppervlak, laag gewicht), raden we aan altijd een manouvreerlijn te gebruiken om de lading te stabiliseren. Wees als je in de luwte van een gebouw staat ook altijd extra alert wanneer de lading ineens boven het pand uit komt. Wanneer de stuurlijnen moeilijk in bedwang te houden zijn, dienen de werkzaamheden direct te worden gestaakt.
Conclusie: wel of niet doorwerken bij wind?
De vraag of de werkzaamheden op het dak en het hijswerk gestaakt moeten worden wegens wind is dus afhankelijk van meerdere factoren: het type hijskraan, de gebruiksaanwijzing van de kraan, de opgetreden en te verwachten windsnelheid en de vorm van last. Wanneer je twijfelt of doorwerken wel of niet verstandig is, overleg dan met de kraanmachinist. Ondanks alle eerdergenoemde factoren is hij – gezien zijn deskundigheid – altijd degene die bepaalt wanneer hijswerk als gevolg van wind niet meer verantwoord is. En zo blijft veiligheid gewaarborgd!